Kontrola zamówień publicznych, kto ją sprawuje?

Ustawa prawo zamówień publicznych reguluje zasady i procedury zamówień publicznych. Zamówienia publiczne są kluczową formą udziału sektora publicznego w gospodarce. Podmioty publiczne oraz wykonawcy muszą stosować regulacje ustawy prawo zamówień publicznych. Postępowania o udzielenie zamówienia publicznego są również regulowane przez: kodeks cywilny, kodeks postępowania administracyjnego, ustawa o finansach publicznych czy ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Regulacje te mają na celu zapobiegać naruszeniu dyscypliny finansów publicznych. Najważniejsze zasady postępowania o udzielenie zamówienia to: zasada uczciwej konkurencji, zasada równości, zasada bezstronności i obiektywizmu, zasada przejrzystości i jawności. Dlatego naruszenia przepisów ustawy prawo zamówień publicznych podlegają kontroli przez upoważnione instytucje. Istnieje również możliwość odwołania do Prezesa Krajowej Izby odwoławczej.

W jaki sposób wnieść zastrzeżenie w przypadku uzasadnionego przypuszczenia nieprawidłowości w postępowaniu o udzielenie zamówienia? Kiedy następuje wszczęcie kontroli doraźnej? Kto przeprowadza kontrolę? Czy może nastąpić unieważnienie umowy? Kiedy następuje zasadne unieważnienie w przypadku wniesienia zastrzeżeń w sprawie zamówienia publicznego? Jakie uprawnienie posiada prezes urzędu zamówień publicznych? Postaramy się odpowiedzieć na powyższe pytania.

Odwołanie od decyzji o udzielenie zamówienia

Krajowa Izba Odwoławcza (KIO) to organ właściwy do rozpoznawania odwołań wnoszonych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Poprzez tę funkcję w pewien sposób kontroluje procesy udzielania zamówień publicznych i bada czy doszło do naruszenia przepisów. Potencjalny wykonawca może odwołać się od decyzji o odrzuceniu jego oferty, zaskarżyć wybór niewłaściwej oferty.

Prezes urzędu rozpatruje zastrzeżenia, skargi w terminie 15 dni od ich otrzymania. W przypadku ich nieuwzględnienia przekazuje do zaopiniowania Krajowej Izbie Odwoławczej. KIO w terminie 15 dni wyraża opinię w formie uchwały. O ostatecznym rozpatrzeniu zastrzeżeń Prezes KIO niezwłocznie zawiadamia kontrolowanego zamawiającego.

Kontrola Prezesa UZP

Jeśli podczas postępowania o udzielenie zamówienia doszło naruszenia przepisów ustawy istnieje przesłanka do kontroli. Zgodnie z art. 469 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, w odniesieniu do systemu zamówień publicznych, czuwa i dokonuje kontroli procesu udzielania zamówień Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Regulacje prawne przewidują następujące rodzaje kontroli Prezesa UZP: kontrolę doraźną oraz kontrolę uprzednią.

W trakcie kontroli Prezes Urzędu może żądać:

• przekazania kopii dokumentów związanych z danym postępowaniem o udzielenie zamówienia, potwierdzonych za zgodność z oryginałem, w formie pisemnej albo w formie elektronicznej;

• w terminie przez niego wyznaczonym udzielenia wyjaśnień w sprawach dotyczących przedmiotu kontroli, w formie pisemnej albo w formie elektronicznej.

Dodatkowo, można skonsultować się z ekspertem, jeżeli potrzebne jest uzyskanie specjalistycznej wiedzy w celu ustalenia lub oceny rzeczywistego stanu sprawy lub przeprowadzenia innych czynności kontrolnych, które wymagają szczególnych informacji.

Kontrola Prezesa UZP ma na celu sprawdzenie zgodności postępowania o udzielenie zamówienia z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych. Kontrolę przeprowadza się w zasadzie w siedzibie Urzędu, na podstawie przekazanej przez zamawiającego kopii dokumentacji postępowania i wyjaśnień, a w razie potrzeby opinii biegłego. W przypadku analizy dokumentów tajnych, można kontrolę przeprowadzić w siedzibie zamawiającego.

Kontrola dotyczy postępowania o udzielenie zamówienia, zawarcia lub zmian umowy, oraz odpowiednio do kontroli postępowania o zawarcie umowy ramowej, dynamicznego systemu zakupów, systemu kwalifikowania wykonawców lub konkursu oraz zawarcia lub zmiany umowy ramowej. Prezes Urzędu informuje wnioskodawcę o odmowie wszczęcia kontroli w przypadku, gdy brak podstaw do wszczęcia kontroli.

Prezes Urzędu może podjąć kontrolę doraźną z urzędu lub na wniosek, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że w procesie zamówienia publicznego doszło do naruszenia przepisów, które mogło wpłynąć na wynik tego postępowania.

Wszczęcie kontroli doraźnej może nastąpić przed zawarciem umowy, jak i po zawarciu umowy z danym wykonawcą, dotyczy wszystkich zamówień bez względu na źródło finansowania. Wcześniej może prowadzone postępowanie wyjaśniające, mające na celu ustalenie, czy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w tym postępowaniu doszło do naruszenia przepisów ustawy. Kontrola doraźna Prezesa urzędu UZP to etapy: postępowanie wyjaśniające oraz postępowanie kontrolne. O wszczęciu kontroli doraźnej lub odmowie informowany jest wnioskodawca.

Zakończeniem kontroli doraźnej jest przekazanie zamawiającemu informacji o wyniku kontroli zawierającej wyszczególnienie stwierdzonych naruszeń przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych lub informację o ich braku. W przypadku stwierdzenia uzasadnionej potrzeby unieważnienia postępowania lub usunięcia wykrytych naruszeń, wydawane są zalecenia pokontrolne.

Sprawdź Dokumenty składane z ofertą w przetargu — które z nich można uzupełnić?

Kontrola uprzednia jako obligatoryjna prowadzona jest w odniesieniu do zamówień objętych współfinansowaniem ze środków Unii Europejskiej. Poprzedza ona zawarcie umowy o znacznej wartości. Prezes Urzędu może zrezygnować z przeprowadzenia kontroli uprzedniej, informując jednocześnie zamawiającego o tym niezwłocznie po otrzymaniu kopii dokumentacji zgodnej z przepisami.

Prezes UZP w określonych przypadkach może uwzględnić wniosek zamawiającego w celu przeprowadzenia kontroli uprzedniej. Zakończeniem kontroli uprzedniej jest doręczenie zamawiającemu informacji, decyzji o wyniku kontroli. W toku kontroli prezes urzędu może nałożyć karę pieniężną.

Od wyniku kontroli uprzedniej zamawiającemu przysługuje prawo zgłoszenia do Prezesa Urzędu umotywowanych zastrzeżeń. Zamawiający zobowiązany jest na wniosek prezesa urzędu przekazać pisemne informacje dotyczące sposobu realizacji zaleceń pokontrolnych.

Pamiętaj! Istnieją płatne bazy danych, które gromadzą informacje z różnych źródeł, w tym monitoring przetargów, który zapewnia codziennie aktualizowane ogłoszenia. Doskonałym narzędziem w tym kontekście jest również wyszukiwarka przetargów, umożliwiająca efektywne przeglądanie bieżących zamówień oraz wyników zakończonych postępowań.

Artykuł zawiera autopromocję