Sztuczna inteligencja szansa czy zagrożenie?

Sztuczna inteligencja (ang. artificial intelligence, w skrócie AI), to dziedzina informatyki i technologii, oparta na algorytmach uczenia maszynowego, która zajmuje się tworzeniem aplikacji i modeli zdolnych do wykonywania zadań, jakie normalnie wymagają udziału ludzkiej inteligencji. Systemy te mają zdolność samodzielnego uczenia się, przetwarzania informacji, rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji.

Do najważniejszych zastosowań AI należą m.in. rozpoznawanie obrazów, rozpoznawanie mowy, przetwarzanie języka naturalnego i analiza danych. Obserwując wciąż rosnące wykorzystanie AI, można się spodziewać, że w przyszłości będzie ona coraz obecna w różnych dziedzinach życia, w których będzie miała wpływ na to, jak żyjemy, pracujemy i funkcjonujemy w społeczeństwie. Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji pojawia się wiele wątpliwości: Jak będzie wykorzystana AI w najbliższym czasie i przyszłości? Czy będzie służyła jako narzędzie ułatwiające życie ludziom, czy też stanie się zagrożeniem dla ich prywatności i bezpieczeństwa?

W niniejszym artykule postaramy się więc odpowiedzieć na pytanie — Czym jest sztuczna inteligencja ? Czy rozwój AI jest szansą ? Czy może stanowić zagrożenie dla ludzkości?

Pojęcie sztucznej inteligencji. Krótka historia narodzin AI

Pojęcie sztucznej inteligencji zostało po raz pierwszy użyte w 1956 roku na konferencji w Dartmouth College, gdzie omawiano możliwości tworzenia systemów, które będą w stanie naśladować ludzkie zachowanie i myślenie. Od tamtego czasu technologia sztucznej inteligencji stała się obszarem intensywnych badań i rozwoju, co doprowadziło do powstania wielu narzędzi i technologii opartych na sztucznej inteligencji. Za jednego z prekursorów, który po raz pierwszy użył pojęcia "sztucznej inteligencji" uważany jest amerykański matematyk i informatyk — John McCarthy. Kluczową postacią AI jest niewątpliwie brytyjski informatyk i matematyk, Alan Turing, twórca tzw. maszyny Turinga, uważanej za jedno z pierwszych urządzeń obliczeniowych. Turing jest także autorem słynnego artykułu "Computing Machinery and Inteligence", w którym przedstawił koncepcję testu służącego do oceny czy maszyna potrafi myśleć jak człowiek. Celem sztucznej inteligencji jest rozwój algorytmów i technologii, które umożliwią maszynom podejmowanie samodzielnych decyzji i uczenie się na podstawie doświadczeń. Systemy te są zwykle oparte na algorytmach uczenia maszynowego, które umożliwiają im samodzielne dostosowywanie swojego zachowania do zmieniających się warunków.

Prace nad sztuczną inteligencją szansą dla ludzkości

Rozwój sztucznej inteligencji niesie dla nas wiele nowych możliwości w codziennym życiu, biznesie, opiece zdrowotnej czy gospodarowaniu odpadami. Sieci neuronowe, algorytmy uczenia maszynowego, rozpoznawanie obrazów — to tylko kilka przykładów zastosowań sztucznej inteligencji. Z punktu widzenia gospodarki i biznesu, sztuczna inteligencja jest niezbędna do procesów przetwarzania i analizy big data oraz podejmowania odpowiedzialnych decyzji. Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana w wielu dziedzinach, takich jak medycyna, przemysł, transport, rolnictwo. Roboty i algorytmy w błyskawicznym tempie analizujące dane są już niemal w każdym obszarze codziennego życia.

Jednym z obszarów, w których sztuczna inteligencja jest szczególnie użyteczna, jest rozpoznawanie obrazów. Dzięki zastosowaniu sieci neuronowych maszyny są w stanie identyfikować i analizować obrazy w sposób dokładny i szybki. Rozpoznawanie obrazów ma szerokie zastosowanie, począwszy od identyfikacji osób aż po wykrywanie wad produkcyjnych. Maszyny wyposażone w sztuczną inteligencję są w stanie przetwarzać duże ilości danych w krótkim czasie i dokonywać bardzo dokładnych analiz. W związku z tym sztuczna inteligencja jest coraz częściej wykorzystywana w procesach produkcyjnych. Może ona pomóc w ich optymalizacji, zapobiec awariom, zwiększyć wydajność, polepszyć bezpieczeństwo. Dzięki AI można również przeprowadzić dokładniejszą kontrolę jakości produktów.

Bardzo ważną dziedziną, w której pomoc sztucznej inteligencji jest nieoceniona to medycyna. Dzięki sztucznej inteligencji można analizować duże ilości danych medycznych i wyciągać z nich wnioski, co byłyby niemożliwe do osiągnięcia dla ludzkiego umysłu. Sztuczna inteligencja może więc pomóc lekarzom w szybszym wykrywaniu chorób, skuteczniejszym diagnozowaniu pacjentów, a także w projektowaniu nowych leków i terapii. A co za tym idzie AI może ulepszać opiekę zdrowotną.

Sztuczna inteligencja może pomóc także w rozwiązywaniu globalnych problemów takich jak, chociażby zmiana klimatu, przeciwdziałanie pandemiom czy problem gospodarowania odpadami. Analizując duże ilości danych i wyciągając odpowiednie wnioski, szybciej opracujemy skuteczne strategie niwelowania problemów globalnych, zwiększenia efektywności działań z zakresu ekologii.

Sztuczna inteligencja w coraz większym stopniu dominuje w naszym codziennym życiu. Nie sposób wymienić wszystkich jej zastosowań, ale wspomnijmy jeszcze o kilku z nich:

• Google Assistant, Siri czy Alexa będące wirtualnymi asystentami — pomagają nam one w wyszukiwaniu informacji, planowaniu zadań, kontrolowaniu urządzeń domowych itp.

• Filtry antyspamowe stosowane w systemach pocztowych i serwisach internetowych, aby automatycznie usuwać niechcianą pocztę i spam,

• Systemy rozpoznawania głosu i obrazu — takie jak rozpoznawanie mowy na telefonach komórkowych, czy rozpoznawanie twarzy w systemach bezpieczeństwa,

• Rekomendacje zakupowe — AI wykorzystywana jest przez takie platformy jak Amazon, Netflix czy Spotify do rekomendowania produktów i usług, które mogą być interesujące dla danego użytkownika.

• Usługi prawne — analiza dokumentów: AI może pomóc w przetwarzaniu i analizowaniu dużej ilości dokumentów, takich jak umowy, orzeczenia sądowe, dokumenty patentowe itp. W ten sposób może pomóc w identyfikacji ważnych punktów oraz ustaleniu, czy są one zgodne z prawem.

• Gry logiczne np. go czy szachy.

  I wiele innych... dzisiaj AI i uczenie maszynowe są obecne na każdym kroku.

Potencjalne zagrożenia powodowane przez sztuczną inteligencję

Sztuczna inteligencja może przede wszystkim "uderzyć" w ochronę danych.
Wraz z wykorzystaniem AI do analizowania dużych zbiorów danych, takich jak big data, istnieje ryzyko, że prywatne informacje mogą być wykorzystane w sposób niezgodny z naszą wolą. Media społecznościowe, które coraz częściej wykorzystują sztuczną inteligencję do personalizacji reklam, są tego dobrym przykładem. Algorytmy sztucznej inteligencji profilują odbiorców reklamy i zbierają w ten sposób o nich dane. Podobnie zachowania odbiorców w internecie mogą być wykorzystane bez ich wiedzy do np. prowadzenia kampanii politycznej, zdobywania klientów itp. Częstym przykładem użycia AI w internecie jest tworzenie, za pomocą techniki zw. deepfake, fałszywych obrazów, które mogą być wykorzystane np. do zniszczenia reputacji.

Bardzo niepokojąca jest też możliwość wykorzystania AI dla celów militarnych, celów szpiegowskich czy niekontrolowany rozwój sztucznej inteligencji. Niewłaściwie używane aplikacje sztucznej inteligencji mogą być zagrożeniem dla bezpieczeństwa również samego użytkownika. Innym problemem związanym ze sztuczną inteligencją jest jej wpływ na rynek pracy. Sztuczna inteligencja może być zagrożeniem dla miejsc pracy ludzi zastępowanych przez maszyny i procesy oparte na uczeniu maszynowym. A w ten sposób przyczynić się do wzrostu bezrobocia. Ważnym aspektem wykorzystania AI jest również kwestia odpowiedzialności za decyzje podejmowane przez maszyny. Decyzje oparte na procesach uczenia maszynowego mogą być trudne do zrozumienia dla ludzi, co może prowadzić do nieprzewidywalnych konsekwencji.

Podsumowanie

Sztuczna inteligencja to duża szansa dla ludzkości, ale wymaga bardzo odpowiedzialnego podejścia. Dzięki AI możemy rozwiązywać problemy, których wcześniej nie mogliśmy rozwiązać. Możemy pomagać w wielu dziedzinach, od medycyny po przemysł. Jednak aby wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji w sposób przemyślany, musimy stosować zasady etyczne i monitorować jej rozwój. Sztuczna inteligencja musi być projektowana i stosowana w sposób przejrzysty, a ludzie muszą mieć świadomość, jakie decyzje podejmuje sztuczna inteligencja i jakie są konsekwencje tych decyzji. Należy więc pamiętać o edukacji społeczeństw na tematy związane z AI. A wszystko po to, aby stosowanie sztucznej inteligencji nie stało się zagrożeniem dla jej twórców...

Ważne jest, abyśmy też zrozumieli, że sztuczna inteligencja nie jest w stanie zastąpić człowieka w każdej dziedzinie. Ludzki umysł posiada bowiem zdolność do kreatywności, empatii i intuicji, które są kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak, chociażby sztuka czy nauki społeczne. Sztuczna inteligencja może nam pomóc, ale nigdy nie zastąpi człowieka w całości.