Najpopularniejsze samochody XX wieku, które zapisały się na kartach historii

Świat motoryzacji, od końca XVII wieku, kiedy to Nicolas Joseph Cugnot zmontował pierwszy trójkołowy pojazd napędzany silnikiem parowym, aż do dziś, kiedy ludzkość oczekuje w pełni bezemisyjnych i autonomicznych samochodów, dzieli się na amatorów i zwykłych użytkowników, oraz pasjonatów, miłośników (często kolekcjonerów).

Dla pierwszych to obecnie pojazdy codziennego użytku, służące jako środek do transportu ludzi, zwierząt, czy rzeczy, gdzie najważniejsza jest ekonomia przejazdu i tania eksploatacja. Dla drugich to wręcz dzieła sztuki, które charakteryzują i upamiętniają lata, w których powstały. Doceniają oni transformację motoryzacyjną, każdą nową epokową odsłonę z coraz to bardziej zaawansowaną technologią napędów, wyglądu, osiągów itp.

Należy podkreślić, że XX wiek w historii motoryzacji okazał się najbardziej płodnym okresem, w czasie którego powstało wiele samochodów charakterystycznych co do technologi produkcji, wyglądu nadwozia, podwozia, napędu, opon, a nawet reflektorów. Zatem na czym polega fenomen niektórych jednostek i które doceniane są najbardziej — wyjaśniamy!

Nutka z historii motoryzacji

Warto zauważyć, że historia motoryzacji kołem się toczy już od ok. 4000 lat p.n.e. kiedy to de facto je wynaleziono. Jednak nie będziemy cofać się do tak pradawnych czasów i naszą nutkę historii rozpoczniemy od przełomu XVII i XVIII wieku.

W 1769 r. francuski inżynier Nicolas Joseph Cugnot stworzył na potrzeby wojska pojazd z napędem parowych, który nie dość, że rozwijał prędkość wolniejszą od ludzkiego chodu (do max. 4 km/h), to po 20 min pracy trzeba było robić przerwy i studzić układ. Początki były trudne, ale przynajmniej nie trzeba było już nosić armat. Z kolei już w 1801 r. angielski inżynier Richard Trevithick skonstruował pojazd parowy, którym przejechał 150 km/h "pędząc" 16 km/h.

Pierwszym konstruktorem pojazdu z silnikiem spalinowym, który zrewolucjonizował tworzącą się branżę motoryzacyjną, był Carl Benz. W 1886 r. zbudował i opatentował w pełni spalinowe auto, którym w pierwszą wycieczkę wybrała się (nie bez problemów) jego żona Bertha z synami.

W następstwie tej pionierskiej podróży coraz więcej osób zaczęło przekształcać swoje fabryki (np. z produkcji rowerów na automobile), widząc w auto mobilności wielki potencjał. Mowa tu przede wszystkim o manufakturze Panhard-Levassor, po niej Armand Peugeot we Francji oraz o braciach Duryea w USA, którzy stali się pionierami pierwszych linii produkcyjnych i produkcji masowej samochodów spalinowych.

Warto podkreślić, że choć Oldsmobile Curved Dash był pierwszym pojazdem, które w 1901 roku produkowano z wykorzystaniem taśmy produkcyjnej, to Forda T od 1908 r. rozpoczyna erę masowej produkcji samochodów, które przechodziły pełną linię montażową.

W Polsce historia motoryzacji rozpoczyna się tak naprawdę dopiero w 1918 roku, kiedy utworzono Centralne Warsztaty Samochodowe w Warszawie, które uruchomiono z myślą dokonywania napraw i modernizacji pojazdów samochodowych dla wojska i transportu. Co warto podkreślić to właśnie w tych zakładach polscy inżynierowie i mechanicy w latach 20 XX w. opracowali pionierski i w całości Polski samochód — CWS T1.

Prekursorzy XX wieku, którzy zasługują na wyróżnienie

XX wiek to dla świata okres nie tylko transformacji społecznej i kulturowej, odbudowywania rzeczywistości po dwóch wojnach światowych, ale to także czas dynamicznego rozwoju gospodarczego, ekonomicznego, logistycznego i nade wszystko technologicznego (w tym również motoryzacji). To również epoka genialnych wynalazków, jak chociażby: Internetu, sztucznego satelity, mikroprocesorów, komputerów, ale także radia, kamery, diod, lasera, bez których dzisiejsza motoryzacja byłaby, skromnie mówiąc, uboga.

Wraz z rozwojem technologicznym samochody były najpierw symbolem statusu społecznego (stać było na nie nielicznych), potem wraz z udoskonaleniami linii montażowych stawały coraz tańsze i tworzone wprost dla ludu, czego doskonałym przykładem jest Garbus, konstrukcji Ferdynanda Porsche (z 1934 r.). Producenci prześcigali się wydajności silników i ich osiągach, zabiegali o najwyższy standard wykończenia i luksusu, stosowali nowoczesne reflektory i opony, dzięki czemu co rusz pojawiały się perełki, o które dziś "biją się" kolekcjonerzy, a które osiągają niebotyczne ceny.

Należy zaznaczyć, że poniższe zestawienie najbardziej popularnych i charakterystycznych samochodów XX w. jest subiektywne oparte na opinii redaktorów OWG. Na podstawie powyższego (segregując od najmniejszych) postanowiliśmy wyróżnić z sentymentu przede wszystkim Forda T, który jest de facto najbardziej prymitywny i niedoskonały, ale i charakterystyczny z wyglądu. Wyprodukowany w USA w 1908 r. produkowany z myślą o przeciętnej rodziny. Prekursor pierwszej, pełnej masowej linii produkcyjnej.

W klasie aut małych (dziś nazywanych miejskimi) nie można wręcz nie wyróżnić Fiata 500 (pioniera włoskiej motoryzacji), małego (dwuosobowego), lekkiego, zwinnego i dla każdego, które w 2007 r. doczekało najnowszej odsłony. Popularna Myszka przez kilkanaście lat była produkowana również w Polsce (1957-75).

VW Garbus, o którym już wspominaliśmy wcześniej, to klasyk niemieckiej motoryzacji. Bardzo popularny, był samochodem produkowanym przez prawie 70 lat, kupiło go ponad 21 mln kierowców, a wielu marzy o garbusie do dnia dzisiejszego. Silnik umieszczony z tyłu, chodzony powietrzem, co u upalne dni często było niewystarczające.

Mini, dzieło Aleca Issigonisa, za które otrzymał tytuł szlachecki, wielu obecnie kojarzy się z Jasiem Fasolą, lecz jest to genialne autko na zatłoczone, miejskie ulice, i choć wygląda jak pudełko, jest bardzo zwinne. Geniusz w konstrukcji polegał rozmieszczeniu podzespołów w taki sposób, aby udostępnić jak najwięcej przestrzeni w środku.

Klasyk, który do dziś nie wiele się różni wyglądem od oryginału z 1936 r. to Morgan 4/4 Roadster. Oprócz charakterystycznego wyglądu, dzięki któremu zyskał wielką popularność, wyróżnia go 4/4, które odnosi się do 4 kół i 4 cylindrów (nie mylić z napędem), w odniesieniu do jego trzykołowego poprzednika.

Francuskie cudo, nafaszerowane technologią, gdzie na podkreślenie zasługuje charakterystyczne hydrauliczne zawieszenie, to Citroen DS. A wśród niemieckich cudów niewątpliwie należy wymienić „beczką”, czyli Mercedes-Benz W123. Samochód, o którym nadal marzy wielu pasjonatów, choć tak naprawdę mało kto wie dlaczego. Luksusowa limuzyna, od początku wykorzystywana tylko przez dygnitarzy, z czasem stała się dostępna praktycznie każdego. W123 to bardzo dobre, komfortowe i niezawodne auto. Niektórzy twierdzą, że wystarczy raz przejechać się tym samochodem, żeby się w nim zakochać — i coś w tym jest.

Podobne emocje towarzyszą legendzie motosportu BMW E30 M3. Klasyczny model (sedan, kabriolet) w stanie kolekcjonerskim sięga gigantycznych wartości.

Ford Mustang — klasyk rozpoznawalny na całym świecie

Na koniec tej bardzo uproszczonej podróży sentymentalnej nie mogło obyć się bez Forda Mustanga, gdyż jest on jednym z najlepiej rozpoznawalnych i najpopularniejszych samochodów na świecie, a jego sukces przerósł najśmielsze oczekiwania samego Forda. Warto podkreślić, że najwięksi miłośnicy mustanga, są w stanie wymienić wszystkie nowe szczegóły i detale pojawiające się w nowych modelach i po nich ocenić, z którego roku pochodzi dany model.

Ford, tworząc ten samochód, celował w ludzi młodych, urodzonych po II wojnie światowej, i tak pozostało do dziś w tym sensie, że to młodzi mężczyźni w największym stopniu fascynują się tą "bestią", która w najnowszej odsłonie z 2023 r. - Ford Mustang Mach 1 - ma moc 460 KM, dzięki której przyśpieszenie od 0 do 100 km/h nawet w 4,4 sekundy, przy momencie obrotowym 529 Nm.

Redakcja Gazety Gospodarczej vortalu OWG