Wypadek w drodze do pracy lub z pracy — sprawdź co warto wiedzieć!

Wypadki w drodze do pracy i z pracy stanowią odmienną kategorię wypadków od wypadków przy pracy. Jeśli pracownik dozna urazu w czasie przemieszczania się do lub z pracy, co skutkuje koniecznością przebywania na zwolnieniu lekarskim, może starać się o uzyskanie z ubezpieczenia zdrowotnego stosownego świadczenia. Zależnie od sytuacji poszkodowanego i okoliczności zdarzenia za wypadek w drodze do pracy uzyskać może rentę, zadośćuczynienie za krzywdę, odszkodowanie i świadczenie chorobowe.

Czym jest wypadek w drodze do pracy lub z pracy? Jakie wynagrodzenie i zasiłek przysługuje pracownikowi w takiej sytuacji? Wyjaśniamy!

Wypadek w drodze do pracy lub z pracy — przepisy prawa

Definicję wypadku w drodze do pracy lub z pracy podano w art. 57b ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, ze zm.)

"Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza"

Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca:

• innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego;

• zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych;

• zwykłego spożywania posiłków;

• odbywania nauki lub studiów.

Kiedy można uznać zdarzenie za wypadek w drodze do pracy lub z pracy?

Wypadek w drodze do pracy lub z pracy to zdarzenie losowe, które ma miejsce w czasie podróży pracownika z miejsca zamieszkania do miejsca pracy lub z miejsca pracy do miejsca zamieszkania. Taki wypadek jest uznawany za wypadek przy pracy i podlega uregulowaniom wynikającym z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Aby wypadek był uznany za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, muszą zostać spełnione określone warunki. Przede wszystkim podróż musi odbywać się na drodze publicznej, a pracownik musi być na stałe zatrudniony. Wypadek musi mieć miejsce w czasie wykonywania obowiązków wynikających z pracy lub w związku z nią, np. podczas podróży służbowej lub przewożenia materiałów do pracy.

W przypadku wypadku w drodze do pracy lub z pracy pracownik ma prawo do odszkodowania i świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, takich jak opieka lekarska, rehabilitacja, zasiłek chorobowy, a w przypadku poważniejszych wypadków — renta lub renta rodzinna w przypadku śmierci pracownika. Aby móc ubiegać się o takie świadczenia, pracownik lub jego rodzina muszą złożyć odpowiednie wnioski w ZUS i dostarczyć dokumentację potwierdzającą okoliczności wypadku.

Wypadek w drodze do pracy lub z pracy pracownika — postępowanie powypadkowe

W przypadku wypadku w drodze do lub z pracy pracownik powinien niezwłocznie poinformować o tym fakcie pracodawcę. Procedury związane z postępowaniem powypadkowym zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej dotyczącym szczegółowych zasad uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do lub z pracy, sposobu dokumentowania zdarzenia oraz terminu sporządzenia karty wypadku w drodze do lub z pracy. Karta ta jest sporządzana przez pracodawcę dla pracowników ubezpieczonych oraz dla pozostałych ubezpieczonych, wskazanych w art. 5 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

Zdarzenie uznaje się za wypadek w drodze na podstawie: oświadczenia poszkodowanego, członka jego rodziny lub świadków – co do czasu, miejsca i okoliczności zdarzenia; informacji i dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy; ustaleń sporządzającego kartę. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn zdarzenia sporządza się kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Do karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy należy dołączyć oświadczenia poszkodowanego i świadków, dokumenty medyczne oraz materiały z urzędów i instytucji prowadzących dochodzenie w sprawie zdarzenia. Dla celów porządkowych osoba, która sporządza kartę wypadku, powinna prowadzić rejestr tych wypadków. Kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy sporządza się w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje poszkodowany lub członek jego rodziny, a drugi przechowuje się w dokumentacji powypadkowej.

Okoliczności i przyczyny zdarzenia w drodze do pracy lub z pracy stwierdza się na podstawie:

• oświadczenia poszkodowanego, członka jego rodziny lub świadków, które dotyczą czasu, miejsca i okoliczności zdarzenia;

• dowodów i informacji od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy;

• ustaleń z karty wypadku, którą należy sporządzić nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Do karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy należy dołączyć oświadczenia poszkodowanego i świadków, dokumenty medyczne oraz materiały z urzędów i instytucji prowadzących dochodzenie w sprawie zdarzenia.

W celu zachowania porządku i pełnej dokumentacji osoba sporządzająca kartę wypadku powinna prowadzić rejestr takich zdarzeń. Karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy powinna być sporządzona w dwóch egzemplarzach — jeden egzemplarz otrzymuje poszkodowany lub jego członek rodziny, a drugi przechowuje się w dokumentacji powypadkowej.

Wypadek w drodze do pracy — na jakie świadczenia może liczyć poszkodowany?

Jeśli pracownik, na skutek wypadku nie jest w stanie kontynuować pracy, przysługuje mu stosowne świadczenie. W przypadku uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy pracownik otrzymuje świadczenie chorobowe w wysokości 100% swojego wynagrodzenia przez okres 33 dni w roku kalendarzowym oraz 14 dni w roku dla pracowników powyżej 50 roku życia. Pracodawca jest zobowiązany do regularnej wypłaty świadczeń, ale w przypadku przekroczenia określonych limitów Zakład Ubezpieczeń Społecznych przejmuje wypłatę.

Osoba poszkodowana z powodu choroby otrzymuje zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru takiego świadczenia przez maksymalnie 182 dni w ciągu roku kalendarzowego. W przypadku przekroczenia tego limitu pracownik może ubiegać się o dodatkowe świadczenie rehabilitacyjne. Świadczenie to może być przyznane tylko wtedy, gdy jest on niezdolny do powrotu do pracy, a powrót do obowiązków jest możliwy jedynie po leczeniu lub rehabilitacji. Świadczenie to jest wypłacane maksymalnie przez 12 miesięcy, przy czym przez pierwsze 3 miesiące wynosi 90% podstawy zasiłku, a przez kolejne 9 miesięcy — 75%. Jeśli poszkodowana osoba jest w ciąży, przysługuje jej 100% podstawy wymiaru świadczenia chorobowego.

Warto pamiętać, że w przypadku wypadków w drodze do pracy lub z pracy pracownikowi nie przysługuje odszkodowanie od pracodawcy ani jednorazowe odszkodowanie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednakże, w przypadku potwierdzenia przez lekarza orzecznika niezdolności do pracy, pracownikowi przysługuje renta, której wysokość zależy od rodzaju niezdolności. Renta ta przysługuje zarówno w przypadku niezdolności tymczasowej, jak i trwałej.

Podsumowując, wypadki w drodze do pracy lub z pracy stanowią istotną kategorię wypadków, z uwagi na możliwość uzyskania korzystniejszych świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego w przypadku konieczności przebywania na zwolnieniu lekarskim. Warto pamiętać, że aby otrzymać takie świadczenia, należy spełnić określone wymagania i dostarczyć odpowiednie dokumenty.