Suplementy diety — co warto wiedzieć?

Witaminy i minerały są niezbędne, aby nasz organizm mógł się rozwijać i funkcjonować tak, jak powinien. Najlepszym sposobem ich dostarczenia jest zbilansowana dieta i aktywność fizyczna, ale w naszym zabieganym świecie nie zawsze jest to możliwe, wtedy potrzebujemy dodatkowego zastrzyku składników odżywczych. I tu z pomocą przychodzą suplementy — zapewniają wsparcie, którego potrzebuje nasze ciało, aby zachować zdrowie. Wraz z rosnącym zainteresowaniem tym obszarem, ważne jest zrozumienie podstawowych informacji dotyczących suplementów, ich roli w codziennej diecie oraz bezpiecznego stosowania.

Przeczytaj również: Nowa era medycyny: Internet jako źródło wiedzy zdrowotnej

Co warto wiedzieć o suplementach diety, aby podejmować świadome i odpowiedzialne decyzje dotyczące zdrowia i odżywiania.

Leki a suplementy diety?

Produkt leczniczy (lek) zgodnie z ustawą Prawo farmaceutyczne (art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 6 września 2001 r.) to substancja lub mieszanina substancji, której przypisuje się właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt, lub podawana człowiekowi lub zwierzęciu w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia czy modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu ludzkiego lub zwierzęcego; pojęcie produktu leczniczego nie obejmuje dodatków paszowych uregulowanych w odrębnych przepisach.

W celu określenia, czy produkt należy zakwalifikować jako produkt leczniczy, czy jako środek spożywczy, analizuje się ogół jego cech charakterystycznych, a szczególnie skład, właściwości farmakologiczne, prezentację, przeznaczenie, sposób użycia oraz ryzyko związane z jego zastosowaniem.

Suplementy diety — przepisy prawa

Zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 39 Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 25 sierpnia 2006 r. ze zmianami suplement diety to środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego.

Oznakowanie suplementów diety

Wytyczne dotyczące składu i oznakowania suplementów diety określone zostały w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 9 października 2007 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 1951). Zgodnie z przepisami wspomnianego rozporządzenia, suplementy diety przeznaczone do obrotu muszą zawierać określone informacje umieszczone na opakowaniu, są to:

• określenie „suplement diety”;

• nazwy kategorii substancji odżywczych lub substancji charakteryzujących produkt, lub określenie charakteru tych substancji;

• porcję produktu zalecaną do spożycia w ciągu dnia;

• ostrzeżenie dotyczące nieprzekraczania zalecanej porcji do spożycia w ciągu dnia;

• stwierdzenie, że suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety;

• stwierdzenie, że suplementy diety powinny być przechowywane w sposób niedostępny dla małych dzieci.

Suplementy diety muszą spełniać także przepisy dotyczące innych aspektów prawnych, takich jak zawartość substancji dodatkowych, obecność zanieczyszczeń chemicznych i mikrobiologicznych, pozostałości środków chemicznych wykorzystywanych w procesie produkcji, przechowywania oraz transportu roślin, oraz przepisy dotyczące oznakowania, w tym deklaracji dotyczących wartości odżywczych i zdrowotnych.

Suplementy diety — skład

Suplementy diety występują w różnych postaciach — tabletek, kapsułek, żelków i proszków, a także napojów i batonów energetycznych. Najpopularniejsze składniki stosowane w suplementach diety obejmują:

• Witaminy i minerały — witamina C, witamina D, witamina B12, wapń, magnez, cynk i żelazo. Stanowią one ważne składniki odżywcze, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

• Kwasy tłuszczowe omega-3 — zawarte są one głównie w olejach rybich i oleju lnianym. Omega-3 są korzystne dla zdrowia serca, mózgu i stawów.

• Probiotyki — wspierają zdrowie jelitowe i układu odpornościowego. Popularne probiotyki to szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium.

• Ekstrakty ziołowe — jak np. żeń-szeń, ashwagandha, kurkuma i echinacea.

• Aminokwasy — są to składniki budulcowe białek, które mogą być stosowane w celu wsparcia procesów naprawczych i wzrostu mięśni. Należą do nich np. kreatyna i BCAA (aminokwasy rozgałęzione).

• Wyciągi roślinne — ekstrakt z zielonej herbaty, ekstrakt z nasion ostropestu plamistego, czy wyciąg z nasion granatu, które są bogate w przeciwutleniacze i mogą wspomagać zdrowie serca i układu odpornościowego.

Rola suplementów diety

Suplementy diety mogą być przydatne dla osób, które mają trudności z zapewnieniem odpowiedniego poziomu składników odżywczych poprzez dietę, takich jak wegetarianie, osoby starsze, kobiety w ciąży czy osoby na diecie. Celem suplementów jest zbilansowanie i zrównoważenie naszej diety. Mogą również wspomagać określone cele zdrowotne — wzmacniają odporność organizmu, poprawiają kondycję skóry, włosów i paznokci; stanowią wsparcie zdrowia układu sercowo-naczyniowego

Bezpieczne stosowanie suplementów

Mimo potencjalnych korzyści stosowanie suplementów diety może być ryzykowne, jeśli nie jest przeprowadzone odpowiednio. Należy pamiętać, że suplementy nie są regulowane w taki sam sposób jak leki, dlatego ważne jest, aby zachować ostrożność, zapoznać się z etykietą produktu, zaleceniami dotyczącymi dawkowania oraz skonsultować z lekarzem lub specjalistą od żywienia przed rozpoczęciem suplementacji. Bezpieczeństwo suplementu diety zależy od wielu czynników, takich jak jego skład chemiczny, sposób działania w organizmie, sposób przygotowania i przyjmowana ilość. Nadmierne spożycie niektórych składników może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych, dlatego należy stosować się do zalecanych dawek.

Podsumowanie

Przy zachowaniu ostrożności suplementy diety mogą być wartościowym uzupełnieniem zdrowej i zrównoważonej diety, wspierając nasze zdrowie i dobre samopoczucie. Jednakże, aby czerpać korzyści z ich stosowania, ważne jest przestrzeganie zasad bezpiecznego i odpowiedzialnego użytkowania, które obejmuje zapoznanie się z etykietą produktu, zaleceniami dotyczącymi dawkowania oraz konsultację z profesjonalistą w dziedzinie zdrowia i odżywiania.