Praca inna niż wszystkie. Sprawdź, czym charakteryzuje się praca w szczególnych warunkach?

Praca w szczególnych warunkach może obejmować różne branże i zawody, w tym pracę w wysokiej temperaturze, niskiej temperaturze, pod wodą, pod ziemią na wysokościach w warunkach hałasu lub w warunkach ekstremalnych. Określenie w „szczególnych warunkach” niesie ze sobą ryzyko częstszych wypadków, urazów, problemów zdrowotnych zdrowotne, a niekiedy nawet zagrożenie dla życia.

Co to dokładnie oznacza dla pracownika? Jakie utrudnienia i jakie przywileje wiążą się z prac w szczególnych warunkach? Sprawdź!

Zasady pracy o szczególnym charakterze zostały opisane w art. 32 ust. 1 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS.

Praca na stanowisku zaliczanym do tej kategorii to taka praca, która przyczynia się do szybszego uszczerbku zdrowia i sił pracownika. Jest to praca powodująca trwałe uszkodzenie zdrowia, może być ona wykonywana w szkodliwych warunkach, gdzie kondycja fizyczna pracowników zatrudnionych, wymaga szczególnej sprawności psychofizycznej.

Praca w szczególnych warunkach, a praca w warunkach szkodliwych - Czym się różnią?

Praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze brzmią podobnie, ale nie oznaczają tego samego. Różnicę wskazuje nam orzeczenie Sądu Najwyższego (sygn. akt III UK 31/15). Praca w szczególnych warunkach to praca o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości, oba te elementy (znaczna szkodliwość dla zdrowia i znaczny stopień uciążliwości) muszą występować równocześnie.

Warunki szkodliwe wskazują, że praca w nich w naturalny sposób wiąże się z kontaktem z różnymi groźnymi substancjami, tj.: opary, pyły, podwyższony hałas, wysoki poziom stresu. Długoterminowe ich oddziaływanie zagraża zdrowiu pracowników.

Jakie czynniki zewnętrzne przyczyniają się do zakwalifikowania danej pracy, jako pracy w szczególnych warunkach?

Praca w szczególnych warunkach może obejmować różne branże i zawody, w tym pracę w wysokiej temperaturze, niskiej temperaturze, pod wodą, na wysokościach, w warunkach hałasu lub w warunkach ekstremalnych. Taka praca może narażać pracowników na różnego rodzaju niebezpieczeństwa, w tym na uszkodzenia fizyczne, problemy zdrowotne i zagrożenia życia.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracowników na danym stanowisku pracodawcy powinni dostarczać odpowiednie szkolenia, sprzęt ochronny oraz narzędzia, które są niezbędne do wykonywania pracy w bezpieczny sposób. Pracownicy powinni również przestrzegać określonych procedur bezpieczeństwa i monitorować swoje zdrowie, aby uniknąć potencjalnych zagrożeń.

Istnieją także przepisy prawne i normy regulacyjne, które określają minimalne standardy bezpieczeństwa pracy w szczególnych warunkach. Należy przestrzegać tych regulacji, aby zagwarantować bezpieczeństwo pracowników i zapobiec wypadkom przy pracy.

Mimo że praca taka jest trudna i wymagająca, może także zapewnić wyjątkowe doświadczenia i wynagrodzenie. Dlatego ważne jest, aby pracodawcy i pracownicy podchodzili do takiej pracy z pełnym zrozumieniem i szacunkiem dla jej wyjątkowych wymagań.

---

Szczególne warunki pracy zostały ujęte w art. 32 ust. 1 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS.

---

Załączone wykazy stanowisk pracy w szczególnych warunkach

Lista zawodów, gdzie pracuje się w warunkach szkodliwych, jest bardzo długa. Liczy ok. 40 profesji. Ich spis znajdziemy w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie pracowników zatrudnionych. Są to m.in.:

• energetyka

• górnictwo,

• hutnictwo i przemysł metalowy,

• leśnictwo,

• budownictwo i przemysł materiałów budowlanych,

• chemia,

• przemysł drzewny i papierniczy,

• stanowiska związane z żeglugą powietrzną,

• profesje dotyczące portów morskich.

Do popularnych zawodów w warunkach szczególnych możemy zaliczyć np. pilotów samolotów, kontrolerów ruchu lotniczego, maszynistów kolejowych, pracowników w portach morskich. Od ich pracy zależy bezpieczeństwo setek ludzi. Wymogiem tego rodzaju wykonywanej pracy jest bardzo dobra kondycja fizyczna.

Ustawa pomostowa, a praca w szczególnych warunkach

Wykonywanie takiej pracy może prowadzić zatrudnionych pracowników do niezdolności do pracy, aż do osiągnięcia wieku emerytalnego, zgodnego z aktualnymi przepisami. Tym samym, wykonywanie pracy w o szczególnym charakterze i w szczególnych warunkach uprawnia do wcześniejszej emerytury.

Wskutek pogorszenia sprawności psychofizycznej podczas pracy w szczególnych warunkach, szkodliwych warunkach, przysługuje prawo do emerytury pomostowej.

Regulacje związane z prawem do uzyskania emerytury pomostowej zawarto w Ustawie z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych. Ustawa pomostowa dokładnie wyjaśnia, czym są prace w szczególnych warunkach.

Co daje praca w szczególnych warunkach? Na pewno szansę na wcześniejszą emeryturę oraz wyższe świadczenie. Jeżeli tylko pracujemy na jednym ze stanowisk, które znalazły się na wspomnianej wcześniej liście zawodów, należy skrupulatnie gromadzić dokumenty, które posłużą do ubiegania się o wcześniejszą emeryturę, co jest uprawnieniem takiego pracownika.

Dlatego niezbędne jest posiadanie świadectwa lub zaświadczenia z miejsca pracy z informacją o szczególnych warunkach. Warto wiedzieć, że ustawa o emeryturze pomostowej zobowiązuje pracodawcę do uwzględnienia w świadectwie pracy informacji o wykonywaniu obowiązków w szczególnych warunkach.

Praca w warunkach szczególnych, a emerytura

Ustawodawca przewidział, że praca w szczególnym charakterze wiąże się z uzyskaniem prawa do emerytury wcześniej, niż wynika to z przepisów ogólnych. Następuje obniżenie wieku emerytalnego, dla kobiet jest to próg 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat. Trzeba udowodnić, że ta praca o szczególnym charakterze, była świadczona minimum 15 lat.

Podsumowanie

Co daje praca w szczególnych warunkach? Z pewnością szansę na wcześniejszą emeryturę oraz wyższe świadczenie niż wynikałoby to z tradycyjnych przepisów.

Należy również zwrócić uwagę, że do w warunkach szczególnych nie wliczają się okresy świadczenia pracy w ramach wykonywania indywidualnej działalności gospodarczej.