Jak założyć spółkę jawną?

W poniższym artykule postaramy się krok po kroku, pokazać jak założyć spółkę jawną, kto może być wspólnikiem w spółce jawnej, jak przebiegać będzie rejestracja spółki oraz na jakie koszty musimy być przygotowani przy zakładaniu takiej spółki.

Zacznijmy od pojęcia — co to jest spółka jawna?

Spółka jawna jest jedną z form prowadzenia działalności gospodarczej, należącą do osobowych spółek handlowych. Spółka jawna jest to spółka osobowa, prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą, nie będąca inną spółką handlową.

---

Szukasz spółki jawnej? Pomoże Ci w tym wyszukiwarka zaawansowana firm OWG. Skorzystaj z codziennie aktualizowanej, największej w Polsce wyszukiwarki i bazy firm. Wyszukuj firmy w prosty i wygodny sposób. Ogólnopolska wyszukiwarka firm to najlepsze miejsce do budowania nowych baz klientów, weryfikacji obecnych kontrahentów i rozwijania biznesu.

---

Wyróżniamy następujące cechy spółki jawnej:

• spółka jawna jest spółką osobową, która funkcjonuje dzięki zaangażowaniu jej wspólników, tworzących stały skład spółki. Każdy z nich posiada prawo do prowadzenia spraw spółki, reprezentowania jej, jak również ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Oprócz tego nazwa spółki powinna zawierać nazwisko przynajmniej jednego z jej wspólników spółki;

• celem spółki jawnej jest prowadzenie przedsiębiorstwa, co z kolei oznacza, że spółka taka prowadzi działalność gospodarczą we własnym imieniu oraz w celu zarobkowym, w sposób ciągły i zorganizowany;

• spółka jawna działa pod własną firmą, co z kolei oznacza, że powinna ona zawierać nazwiska czy nazwy wszystkich wspólników lub nazwisko, czy nazwę jednego z nich, bądź też kilku wspólników oraz powinna być oznaczona „spółka jawna”.

Jakie są niezbędne elementy umowy spółki jawnej?

W umowie spółki jawnej musi być zwarte:

• określenie stron w spółce — wspólników spółki jawnej;

• postanowienie, mówiące o tym, że wspólnicy zobowiązani są do prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firm;

• określenie firmy spółki;

• określenie siedziby spółki;

• określenie dotyczące wkładów wniesionych przez wspólników oraz wartość tych wkładów;

• określenie przedmiotu działalności spółki;

• czas trwania spółki jawnej, jeżeli jest on oznaczony.

Brak któregokolwiek z wymienionych wyżej elementów w umowie spółki stanowi przeszkodę w rejestracji spółki jawnej.

Kto może być wspólnikiem spółki jawnej?

Wspólnikami spółki jawnej mogą zostać osoby fizyczne, mogą to być również osoby niepełnoletnie, jednak muszą być reprezentowane przez przedstawicieli ustawowych, np. rodziców.

Wspólnikami spółki jawnej najczęściej są osoby fizyczne, jednak wspólnikami mogą też zostać osoby prawne np. spółki z ograniczoną odpowiedzialności (spółki kapitałowe). Z tego wynika, że spółka jawna może zostać założona bez udziału osób fizycznych.

Trzecim rodzajem wspólników spółki jawnej mogą być jednostki organizacyjne, niebędące osobami prawnymi ( tzw. ułomne osoby prawne). Osobowość prawną przyznaje im odpowiednia ustawa. Należą do nich spółki osobowe, tj. spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa oraz spółka komandytowo – akcyjna.

Wspólnikiem w spółce jawnej nie może zostać spółka cywilna, ponieważ nie posiada ona podmiotowości prawnej. Wyłączenie nie dotyczy wspólników spółki cywilnej.

Jak można założyć spółkę jawną?

Spółka jawna powstaje na trzy sposoby:

• w sytuacji, gdy spółka cywilna przekształca się w spółkę jawną — takie przekształcenie wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników. Wspólnicy muszą dostosować umowę spółki do warunków, jakie powinna spełniać umowa spółki jawnej;

• gdy następuje przekształcenie innej spółki handlowej w spółkę jawną — spółka staje się spółką jawną z chwilą wpisania przekształcenia danej spółki do rejestru przedsiębiorców;

• gdy następuje założenie spółki poprzez zawarcie umowy spółki jawnej — spółka jawna w tym przypadku powstaje z chwilą wpisania jej do rejestru przedsiębiorców.

W jakiej formie zawiera się umowę spółki jawnej?

Aby założyć spółkę jawną, trzeba zawrzeć umowę, w zwykłej formie pisemnej pod rygorem nieważności. Taka forma jest wystarczająca, nawet w przypadku gdy przeniesienie własności wkładu do spółki wymaga zachowania szczególnej formy, czyli, np. aktu notarialnego. Dzieje się tak w przypadku gdy wkład jest np. nieruchomością.

Jak przebiega rejestracja spółki jawnej?

W celu założenia i zarejestrowania spółki jawnej konieczne jest:

• podpisanie umowy spółki jawnej przez jej wspólników;

• zgłoszenie spółki jawnej do KRS;

• wpisanie spółki jawnej do KRS.

Wpis spółki jawnej do rejestru przedsiębiorców

Wpisanie spółki jawnej do rejestru przedsiębiorców jest obowiązkowym elementem przy zakładaniu spółki jawnej. Od tej właśnie chwili spółka może funkcjonować w obrocie gospodarczym.

Zgłoszenie spółki jawnej do sądu rejestrowego w celu jej wpisania do rejestru przedsiębiorców jest prawem i obowiązkiem każdego wspólnika w spółce. Zgłoszenie takie musi zawierać:

• firmę, siedzibę oraz adres spółki jawnej;

• przedmiot działalności spółki jawnej;

• nazwiska, imiona lub nazwy wspólników, jak również ich adresy;

• nazwiska oraz imiona osób, które reprezentują spółkę, a także sposób reprezentacji spółki.

Do zgłoszenia dołączyć trzeba umowę spółki, jak również wzory podpisów osób, które uprawnione są do reprezentacji spółki (podpisy muszą być złożone wobec sądu lub poświadczone notarialnie).

Koszty rejestracji spółki w KRS

Koszt zarejestrowania spółki jawnej nie jest zbyt wysoki. Opłata sądowa za wpis oraz ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSiG) wynosi 600 zł. Dane do przelewu możemy znaleźć na stronie sądu, do którego kierujemy wniosek.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej

Charakterystyczną cechą spółki jawnej jest jej odpowiedzialność za zobowiązania. Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, każdy ze wspólników w spółce jawnej odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem osobistym. Odpowiedzialność w spółce jest:

• nieograniczona — oznacza to, że wspólnik spółki za zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem. Nie ma oznaczania górnej granicy odpowiedzialności wspólników;

• solidarna — polega ona na tym, że wierzyciel ma możliwość żądania spełnienia świadczenia od wszystkich wspólników w spółce, od kilku z nich lub od każdego ze wspólników osobno. Gdy jeden ze wspólników ureguluje należność, zwalnia pozostałych ze spełnienia świadczenia;

• subsydiarna — co oznacza, że egzekucja z majątków wspólników jest dopuszczalna tylko w sytuacji, gdy egzekucja z majątku spółki okazuje się bezskuteczna, czyli jeżeli majątek spółki jawnej okazuje się być niewystarczający do spłaty wierzyciela lub spółka nie posiada majątku w ogóle, za zobowiązanie odpowiedzialni są solidarnie wszyscy wspólnicy;

• nieograniczalna — oznacza to, że odpowiedzialności za zobowiązania nie można wyłączyć czy ograniczyć, jeżeli chodzi o osoby trzecie. W takiej sytuacji wspólnicy mają możliwość umówienia się między sobą, jeżeli chodzi o sposoby odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

Osoby, które przystępują do spółki, ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w tym również za zobowiązania powstałe przed dniem przystąpienia tej osoby do spółki.

Prowadzenie spraw spółki jawnej

Prowadzenie spraw spółki jawnej to przede wszystkim wydawanie decyzji, opinii, podejmowanie uchwał spółki czy takie organizowanie działalności spółki, by była ona zgodna z przedmiotem jej działania i tym samym realizowała ona cel gospodarczy w spółce.

Czynności podejmowane w spółce, wiążące się ze skutkami dla osób trzecich, nie wiążą się z prowadzeniem spraw spółki, ale z jej reprezentowaniem.

Każdy ze wspólników w spółce ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Nie ważne, czy jest to osoba fizyczna, osoba prawna czy jednostka organizacyjna, niemająca osobowości prawnej. To prawo i obowiązek w zakresie prowadzenia spraw spółki, wynika z posiadania statusu wspólnika w spółce jawnej. Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

W umowie spółki jawnej, może zostać zawarte postanowienie mówiące o tym, że prowadzenie spraw spółki powierza się tylko jednemu lub kilku wspólnikom. Taka sytuacja oznacza to, że pozostali wspólnicy zostają wyłączeni od prowadzenia spraw spółki.

Uwaga! Prawo do prowadzenia spraw spółki, może być realizowane przez wspólników tylko w interesie spółki, a nie w interesie prywatnym wspólnika. W przypadku, gdy wspólnik nie kieruje się interesem spółki podczas prowadzenia spraw spółki, może on ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą.

Reprezentacja spółki i stosunki zewnętrzne

Stosunki zewnętrzne w spółce jawnej to takie wszystkie czynności, które podejmowane są przez wspólników spółki i które wywołują skutki wobec osób trzecich, czyli na zewnątrz.

Aby dana czynność prawna podjęta przez wspólnika, wiązała spółkę wobec osób trzecich, konieczne jest posiadanie przez niego odpowiedniego umocowania do działania w imieniu spółki, czyli prawa reprezentowania spółki. Takie umocowanie przysługuje każdemu wspólnikowi w spółce jawnej, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Umocowanie do reprezentowania spółki, przysługuje każdemu wspólnikowi spółki jawnej, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej. Nie ma przy tym znaczenia, czy wspólnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna, czy też inna handlowa spółka osobowa. W praktyce oznacza to, że umocowanie do reprezentowania spółki, wynika z samego faktu posiadania statusu wspólnika. Wspólnicy spółki jawnej mogą jednak w umowie spółki, inaczej określić krąg wspólników umocowanych do reprezentowania spółki. Nie ma znaczenia, czy wspólnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna czy inna spółka osobowa. Fakt posiadania statusu wspólnika to jednocześnie umocowanie do reprezentowania spółki. Jednakże, w praktyce wspólnicy mogą postanowić inaczej i określić w umowie spółki jawnej, kto z nich jest uprawniony do reprezentowania spółki. Możliwe jest również pozbawienie niektórych ze wspólników, prawa do reprezentowania spółki. Taka sytuacja, może nastąpić w umowie spółki czy też w sytuacji, gdy następuje zmiana umowy spółki. Oprócz tego, taka zmiana wymaga zgody wszystkich wspólników spółki, więc również wspólnika czy wspólników których wyłączono od reprezentowania spółki.

Ważne! Każda zmiana która następuje w reprezentacji spółki, powinna być zgłoszona do KRS elektronicznie, czyli przez Portal Rejestrów Sądowych.

Może wystąpić również sytuacja, gdy spółka reprezentowana jest przez osoby, które nie są wspólnikami w spółce. Osoba taka, musi mieć imienne pełnomocnictwo, którego udziela wspólnik spółki jawnej, mający prawo do reprezentowania spółki.

Uwaga! Niedopuszczalnym jest postanowienie w umowie spółki, mówiące o tym, że żaden ze wspólników nie posiada prawa do reprezentowania spółki a umocowanie takie przyznane jest wyłącznie pełnomocnikowi.

Plusy i minusy założenia spółki jawnej

Zastanawiasz się nad założeniem spółki jawnej? Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zapoznaj się, jakie są wady i zalety założenia takiej formy prowadzenia działalności gospodarczej.

Wady spółki jawnej:

• obowiązek wpisu spółki do rejestru przedsiębiorców, co wiąże się z dodatkowymi kosztami np. opłata za wpis spółki;

• odpowiedzialność wspólników całym majątkiem osobistym bez ograniczenia, za zobowiązania spółki;

• obowiązek sporządzania i składania do KRS corocznego sprawozdania finansowego;

Zalety spółki jawnej:

• podmiotowość prawna, co za tym idzie, możliwość zaciąganie kredytów, zobowiązań oraz zawieranie umów jako spółka;

• łatwość założenia spółki jawnej — do założenia takiego typu spółki, potrzebne jest wyłącznie zawarcie umowy spółki oraz złożenie wniosku o wpis spółki jawnej do KRS, wraz z wnioskiem o nadanie numeru NIP i numeru REGON;

• założenie spółki jawnej przez Internet — możliwość założenia spółki przez Internet. Jest to opcja szybsza ( trwa kilka dni roboczych), ale też opcja tańsza (opłata wynosi tutaj 350 zł);

• niskie koszty założenia spółki jawnej — koszty formalne związane są tylko z opłatą za wpisanie spółki do KRS;

• umowa spółki jawnej nie wymaga szczególnej formy — konieczna jest jedynie forma pisemna zawarcia umowy;

• mamy wybór co do kształtu umowy spółki;

• nie ma konkretnego wskazania, jaki ma być minimalny wkład w majątek spółki;

• opodatkowanie spółki tylko podatkiem dochodowym i tylko na poziomie wspólników;

• spółka jawna na możliwość skorzystania z ryczałtu oraz zwolnienia z podatku VAT;

• spółka jawna nie ma obowiązku prowadzenia pełnej księgowości.

Podsumowanie. Komu opłaca się założyć spółkę jawną?

Spółka jawna jest odpowiednią formą prowadzenia działalności o niewielkich rozmiarach — czyli takiej, która nie będzie narażała przedsiębiorców na dużą odpowiedzialność przy zaciąganiu zobowiązań spółki. Taki rodzaj spółki jest również odpowiedni dla grona ludzi, którzy mają do siebie wzajemne zaufanie, ponieważ to właśnie wspólnicy w spółce jawnej tworzą tę spółkę.

Tekst zawiera autopromocję.