Czym jest regulamin pracy?
Regulamin pracy jest dokumentem, który określa zasady, obowiązki i prawa pracowników, porządek w procesie pracy, a także prawa i obowiązki każdej ze stron stosunku pracy. Regulamin pracy jest często tworzony na podstawie ustawy o pracownikach i obejmuje najważniejsze kwestie związane z pracą w danym zakładzie pracy lub firmie.
W Polsce regulamin pracy jest regulowany m.in. przez Kodeks pracy. Obowiązkiem pracodawcy jest zapoznanie pracownika z obowiązującym regulaminem pracy jeszcze przed dopuszczeniem go na konkretne stanowisko.
Czy utworzenie regulaminu pracy jest obowiązkowe? Kto ustanawia jego tekst?
Zgodnie z polskim Kodeksem pracy, każdy pracodawca, z chwilą zatrudnienia pięćdziesiątego pracownika, jest zobowiązany do sporządzenia i opublikowania regulaminu pracy.
Gdy pracodawca zatrudnia od 20 do 50 pracowników i nie jest objęty układem zbiorowym pracy, wówczas nie musi wprowadzać regulaminu pracy.
Brak regulaminu pracy nie zwalnia pracodawcy z przekazania do wiadomości pracowników o dodatkowych warunkach zatrudnienia. Jeśli pracodawca zatrudniający powyżej 20 osób nie zdecyduje się na stworzenie regulaminu pracy – ma 7 dni od zawarcia z pracownikiem umowy o pracę, na przekazanie mu niezbędnych informacji o dodatkowych warunkach zatrudnienia.
Pracodawca musi skonsultować treść regulaminu, jeśli w danym zakładzie działa organizacja związkowa. Może on samodzielnie ułożyć treść regulaminu, gdy:
-
w przedsiębiorstwie nie działa organizacja związkowa,
-
regulamin pracy nie został uzgodniony z organizacją związkową w wyznaczonym terminie.
Regulamin pracy powinien być dostępny dla wszystkich pracowników w formie pisemnej lub elektronicznej.
Sposoby poinformowania pracowników o regulaminie pracy?
Regulamin pracy wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od daty przekazania go do wiadomości pracownikom. Każda nowo zatrudniona osoba powinna zostać zapoznana z treścią regulaminu przez pracodawcę, zanim rozpocznie pracę na danym stanowisku. Regulamin pracy obowiązuje przez czas nieokreślony – aż do likwidacji zakładu pracy lub jego zmiany.
Sposoby informowania pracowników o regulaminie pracy:
-
Przesłanie pracownikom tekstu regulaminu drogą elektroniczną: np. na adresy e-mail pracowników lub umieścić go na wewnętrznej platformie firmowej.
-
Wyświetlenie regulaminu w miejscach widocznych: np. tablicy ogłoszeń, poczekalni.
-
Regulamin przedstawić podczas spotkań z pracownikami.
-
Prośba o podpisanie oświadczenia, że zapoznali się z regulaminem pracy.
Ważne, aby upewnić się, że wszyscy pracownicy zostali poinformowani o regulaminie pracy, i zrozumieli jego treść.
Regulamin pracy powinien zawierać przede wszystkim informacje dotyczące:
-
zakres stosowania regulaminu pracy – wskazanie, dla kogo regulamin jest obowiązujący (np. dla pracowników w określonej grupie zawodowej czy dla wszystkich pracowników);
-
warunki zatrudnienia – określenie zasad zatrudnienia, takich jak wymagania dotyczące kwalifikacji i doświadczenia, rodzaje umów o pracę, etapy zatrudnienia (np. okres próbny), tryb rekrutacji;
-
obowiązki pracowników – określenie zadań i wymagań dotyczących pracowników w miejscu pracy;
-
przywileje pracowników – takie jak urlopy, dni wolne, wynagrodzenia dodatkowe, itp;
-
czas pracy – określenie wymiaru czasu pracy, harmonogramu pracy, czasu przerw;
-
wynagrodzenie – określenie zasad wynagradzania pracowników;
-
zwolnienia z pracy – określenie przyczyn zwolnienia z pracy oraz zasad postępowania w przypadku zwolnienia pracownika;
-
ochrona zdrowia i bezpieczeństwo w pracy – określenie zasad dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym zasad BHP, wyposażenie pracowników w odzież i obuwie robocze;
-
wykaz stanowisk pracy pracownikom młodocianym – w celu odbywania przygotowania zawodowego.
Kary za łamanie wewnątrzzakładowych przepisów
Zależą one od konkretnych przepisów i regulacji wewnętrznych każdej firmy. Pracownik może być ukarany przez pracodawcę na różne sposoby, w zależności od powagi naruszenia i konsekwencji, jakie może to przynieść dla firmy. Wszystkie te kary muszą być jednak zgodne z przepisami prawa pracy, a decyzje o ich nałożeniu powinny być uzasadnione i oparte na faktycznych dowodach naruszenia przepisów.
Oto kilka przykładów kar, jakie mogą zostać nałożone na pracownika za łamanie wewnątrzzakładowych przepisów:
-
upomnienie ustne lub pisemne;
-
zmniejszenie wynagrodzenia, odebranie premii lub nagród;
-
zawieszenie w pracy na określony czas;
-
rozwiązanie umowy o pracę;
-
skierowanie sprawy do organów ścigania — jeśli naruszenie przepisów ma charakter kryminalny.
Różnice między kodeksem pracy a regulaminem pracy
Kodeks pracy i regulamin pracy to dwa różne dokumenty regulujące kwestie związane z pracą w Polsce. Oto najważniejsze różnice między nimi:
Kodeks pracy to:
-
akt prawny to ustawowy dokument określający ogólne zasady regulujące stosunek pracy w Polsce;
-
zawiera przepisy ogólne, które regulują wszelkie kwestie związane ze stosunkiem pracy,
-
jest obowiązujący dla wszystkich pracowników w Polsce;
-
zmiany w Kodeksie wprowadza się przez proces legislacyjny;
-
kodeks pracy to ogólna regulacja stosunków pracy w Polsce.
Regulamin pracy to:
-
to wewnętrzny dokument przedsiębiorstwa, określający szczegółowe zasady pracy i organizacji pracy w danym miejscu pracy;
-
obowiązek wprowadzenia regulaminu pracy - jeżeli zakład pracy nie jest objęty układem zbiorowym pracy i zatrudnia 50 lub więcej pracowników;
-
zawiera on szczegółowe przepisy dotyczące konkretnego miejsca pracy;
-
jest dokumentem wewnętrznym przedsiębiorstwa i obowiązuje tylko pracowników zatrudnionych w danym miejscu pracy;
-
zmiany wprowadza się przez zatwierdzenie ich przez pracodawcę;
-
regulamin pracy musi być zgodny z przepisami kodeksu pracy.
Podsumowanie
Regulamin pracy jest ważny zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracowników. Dla pracodawcy jest to narzędzie umożliwiające kontrolowanie pracy w firmie, a dla pracowników to dokument określający ich prawa i obowiązki. Regulamin pracy powinien być dostępny dla wszystkich pracowników i być przestrzegany przez wszystkie strony, również w swojej treści nie może jednak zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy.